Laboratorium Wyspa Odkryć

Laboratorium Edukacyjno-Twórcze WYSPA ODKRYĆ w Sopocie ul. Kolberga 15

prowadzone jest przez Stowarzyszenie Twórcze i Edukacyjne Wyspa.

Ośrodek  wdraża  innowacyjny program pedagogiczny WYSPA, w zakres którego wchodzą również prace problemowe związane z Ogólnopolskim Konkursem Twórczego Używania Umysłu WYSPA ZAGADEK.

Praca nad rozwojem tej innowacji została nagrodzona Społecznym Noblem ASHOKI przez Ogólnoświatową Organizację Innowatorów dla Dobra Publicznego – ASHOKA.

Laboratorium umożliwia dziecku ujawnianie się postawy twórczej i badawczej. Poprzedza ją zarówno indywidualne, jak i grupowe przeżycie emocjonalne, które jest związane z dokonywaniem przez uczniów odkryć. Wyspa Odkryć jest miejscem, w którym może zaistnieć ciekawość dziecięca w swojej nieskażonej, naturalnej postaci.

Praca z uczniami ze Szkoły Podstawowej w Skrzeszewie i spotkanie w CSB TV

link: http://www.youtube.com/watch?v=Is-YNVQaptA

Zajęcia laboratoryjne Wyspa Odkryć z dziećmi
[nggallery id=30]

Zajęcia laboratoryjne Małgorzaty Formelli Wyspa Odkryć ze studentami prof. dr hab. Teresy Bauman
[nggallery id=31]

Justyny Bogackiej i Małgorzaty Formelli Wyspa Odkryć ze studentami prof. dr hab. Teresy Bauman
[nggallery id=33]

Słowa klucze:

A. Użyteczność i rozwój

Na Wyspie Odkryć uczeń  w naturalny sposób podejmuje wysiłek poznawczy, prowadzi badania i szuka odpowiedzi na postawione zagadnienia problemowe. Poszukiwania wspomagane są wiedzą pedagogiczną pozostawioną przez klasyków Nowego Wychowania. Ćwiczenia w laboratorium prowadzi się m.in. metodą projektów. Mają one jasny i zrozumiały cel. Doprowadzają do rozwinięcia aktywności na wielu polach.

B. Radość z odkryć i twórcze myślenie

W naszej pracy uwzględniamy zróżnicowane zainteresowania dzieci więc to, co dla jednego jest ciekawe, nie musi być takie dla drugiego. Dzieci pracują w mniejszych grupach. Twórcze myślenie może rozwinąć się dzięki pogłębionemu wniknięciu w problem. Dana rzecz dostrzegana jest z wielu punktów widzenia. Zdarza się, że dzieci w trakcie takiego myślenia odczuwają radość, jaka bywa udziałem naukowców dokonujących odkryć lub twórców rozwiązujących problem.

C. Słownictwo i uczenie się

Praca nastawiona jest na zdobycie umiejętności uczenia się. Potrzebne jest to szczególnie dziś, w szybko zmieniającym się świecie. Dzieci wzbogacają się o nowe pojęcia, które powiązane są z prowadzonym zagadnieniem przewodnim. Wiąże się to z rozwijaniem i kultywowaniem umiejętności myślenia. Brak tego powoduje, że dziecko w pewnym wieku zaprzestaje tej specyficznie ludzkiej aktywności i zamienia się w odtwórcę i wykonawcę odgórnych zaleceń. Naszym zadaniem jest wprowadzenie dziecka w pasjonujący świat zagadek i problemów.

D. Własna aktywność

Przyjemność obcowania z dorobkiem cywilizacyjnym ludzkości umożliwia inne spojrzenie na własną edukację i pozwala na lepsze wykorzystanie wolnego czasu, np. zmianę biernego obcowania z grami komputerowymi czy telewizją na aktywne wyszukiwanie informacji w różnych źródłach – wystawach, telewizyjnych programach edukacyjnych, wyjazdach itp. Za każdym razem  wybieramy takie informacje, które mają ładunek rozwojowy, a następnie staramy się je włączyć w proces myślenia dziecka.

Kto jest twórcą programu i jak on powstał?

Autorem programu jest Marian Chwastniewski. Wyspa Odkryć jest kontynuacją programu WYSPA, rozwijającego postawy twórcze i badawcze uczniów. Został  on zatwierdzony  jako innowacja pedagogiczna przez Kuratorium Oświaty w Gdańsku. Program ten wynika z wieloletnich, zdobywanych od 1980 roku, doświadczeń edukacyjnych autora. Złożyły się na nie m.in. prowadzenie szkoły wiejskiej w górach, współpraca z międzynarodowym programem Teatru Źródeł Jerzego Grotowskiego czy realizacja autorskiego przedsięwzięcia Aperio z zakresu kultury czynnej. Konieczność budowy nowego systemu edukacyjnego powstała w trakcie wieloletniej pracy nauczycielskiej w szkole podstawowej i gimnazjum.

 

[nggallery id=9]

Jak  przebiega praca?

Na zajęciach w Laboratorium wprowadzamy ćwiczenia inspirujące i stymulujące twórcze działanie. Zadaniem prowadzącego jest umożliwienie dziecku dotarcia do punktu, który jest  punktem zdziwienia. Może się to dziać zarówno przez „myślenie pytajne”, dostrzeganie analogii, spostrzegawczość jak i ponowne definiowanie problemów, zjawisk i towarzyszących im pojęć. Dziecko spotyka się u nas w działaniu z niedostrzegalnym często dla niego światem zmysłów. Odpowiednie ćwiczenia kształtują wrażliwość na różnorodne impulsy. Laboratorium Wyspa Odkryć pomaga dzieciom, a także twórczym nauczycielom w budowaniu osobistego modelu pracy z wychowankiem. Dzieci wzbogacają  się o myślenie dywergencyjne i konwergencyjne. Uzyskują zdolność tworzenia różnych rozwiązań zadań konstrukcyjnych oraz otwartych problemów. Całe życie jest procesem rozwiązywania problemów i w Laboratorium Wyspa Odkryć dziecko ma okazję przygotować się do tego, jak nauczyć się efektywnie pracować. Nierozerwalnie związane jest to ze sprzyjaniem rozwojowi dziecięcej ciekawości.

W roku 2010 i 2011 przeprowadziliśmy cykle prac związane ze zmysłami pod nazwą „Laboratorium kształtu i koloru” .  W trakcie tych prac  podaliśmy analizie przede wszystkim zmysł dotyku i wzroku.   Łącznie przeprowadzono  kilkadziesiąt warsztatów dla uczniow szkół sopockich oraz trzech gmin woj. pomorskiego. W pracach tych wykorzystano  stanowiska doświadczalne odnoszące się do zmysłu dotyku.

W 2009 roku przeprowadziliśmy cykl prac związany ze zmysłami pod wspólną nazwą  „Laboratorium w kuchni” gdzie podaliśmy analizie przede wszystkim zmysły smaku i powonienia. Łącznie przeprowadzono  kilkadziesiąt warsztatów w których brała udział kilkunastoosbowa grupa nauczycieli, prowadzący i asystenci oraz tłumacze.  Prowadziliśmy także  laboratoryjne na edukacyjnej ścieżce cywilizacyjnej  z  międzynarodową grupą  studentów z Chin i Nowej Zelandii). Zorganizowane zostało także spotkanie z menedżerami oświaty m.in. z  Wlk Brytanii, Włoch,  Danii, Francji w ramach międzynarodowego Roku Kreatywności.

W ciągu roku szkolnego 2008/2009 w obrębie naszej pracy  utworzyliśmy różne  linie pracy.

Jedną z nich poprowadziła Małgorzata Formella realizując w klasie pierwszej autorski program WYSPA rozwijający postawy twórcze i badawcze uczniów powiązany z realizowanym programem szkolnym. Zajęcia prowadzone były w Laboratorium  przez cały rok szkolny.

Drugą linią jest systematyczna praca z wybranymi grupami uczniów ze szkół sopockich nr 1 , nr 8 i nr 9.

Temat prac znajduje się  poniżej  przy opisie prac z grup wiejskimi.

Trzecią linią pracy była praca z wybranymi grupami uczniów z terenów wiejskich tzn Suchego Dębu, Ostaszewa i Nowej Cerkwi oraz Skrzeszewa.

W tej pracy  uczestniczyły 3 grupy uczniów młodszych i 3 grupy starszych realizując projekt „Odkrywanie przez czytanie”.

Spośród nich jedna z grup starszych ze szkoły w Skrzeszewie została zakwalifikowana do dalszej pracy w Sopocie i przeprowadziliśmy z nią 3 cykle prac laboratoryjnych. Poniżej relacja Moniki Łajming – opiekuna i koordynatora prac tej grupy.

„W ramach spotkań pozalekcyjnych dzieci pracowały metodą projektową, m.in. odkrywając w jaki sposób do ich domów dociera woda, jak zbudowany jest wodociąg, jak mierzymy zużycie wody i na co najwięcej wody zużywamy w naszych domostwach. Próbowały rozwiązać zagadnienia  przyrodnicze, przyglądały się naturze, temu, jak zwierzęta przystosowały się do życia na lądzie i w wodzie, próbowały zrozumieć zasady globalnego ocieplenia, życia zwierząt w ekstremalnych warunkach klimatycznych na Antarktydzie,czy  zastanowić się w jaki sposób przebiega rozwój cywilizacji.

Były realizowane też zadania artystyczne – tworzenie scenek teatralnych, zabawa światłem, cieniem, kolorem, dźwiękiem, wznoszenie własnych budowli małej architektury.

Nie zabrakło także zabaw rozwijających koncentrację, zręczność, logiczne myślenie w oparciu o pomoce dydaktyczne w Laboratorium Wyspa Odkryć.

Ciekawość wzbudziły różnorodne eksperymenty: chociażby z wodą – kiedy dzieci odkrywały działanie naczyń połączonych, ciśnienia w różnego typu naczyniach, zmiany skupienia wody. Entuzjazm wzbudziły eksperymenty z cukrem, który nie tylko zmienił swój stan skupienia tworząc płynny karmel, ale niebawem zamienił się w smaczne lizaki. Nie udało się stwierdzić co było pierwsze: jajo czy kura, ale okazało się, że eksperymenty z jajkiem też mogą wywołać sporo emocji.

Dzieci przyglądały się także kulturze innych narodów, próbując odnaleźć różnice i cechy wspólne pomiędzy chociażby kulturą plemienia Dogonów a ich życiem w Małej Ojczyźnie na Kaszubach.

Próbowały też zajrzeć w głąb siebie szukając odniesień do własnej osoby w pracach plastycznych – poprzez dobór odpowiedniej koloryów, formy, figur geometrycznych, pracując w glinie, a także tworząc  krótkie charakterystyki słowne w odniesieniu do własnych imion.”

Trzecim równie ważnym innowacyjnym  projektem  jest program „ Odkrywanie przez czytanie” .  Uruchomiono w nim zajęcia dla   młodszych grup wiekowych. Praca ta oparta na  nowej  metodzie 101 kroków w nauce czytania i pisania.   Skuteczność jej potwiedzają przeprowadzone z 7 letnimi dziećmi    badania. Prace te moga być ważne dla przyszłych rozwiązań oświatowych ze względu na niepokojące wyniki polskich uczniów w międzynarodowym programie badania  biegłości w czytaniu dzieci PIRLS.

Relacje dzieci  Marzeny Reszke , która współpracuje przy tworzeniu programu WYSPY ODKRYĆ.

„Laboratorium Edukacyjno- Twórcze Wyspa w Sopocie do którego przyjeżdżaliśmy przez kilka lat jest dla nas radosną przystanią. Możemy tu, jako rodzina edukująca dzieci w systemie poza szkołą, realizować i badać swoje pomysły, które zrodziły się w domu, uczyć się zgodnie z naszymi stylami nauki, odkrywać wiedzę w aktywny sposób oraz spotkać i poznać ciekawych ludzi z różnych  krajów.

W ciągu kilku lat współpracy ze Stowarzyszeniem Twórczym i Edukacyjnym Wyspa mieliśmy okazję:

  • brać udział w zajęciach i warsztatach dla dzieci
  • tworzyć warsztaty dla dzieci
  • brać udział w wycieczkach do Szwecji do Kreativum

Tak oto moi  chłopcy wspominają działalność w Laboratorium Wyspa:

Adam Reszke:

„Gdy jesteśmy w Laboratorium Wyspa zawsze lubię układać wnętrzności człowieka, bawię się kulą z piorunkami a kulką ze sznurkami szukam dróg na skróty. Czasami przyjeżdżam do Laboratorium z własnymi eksperymentami. Gdy przychodzi nam coś na myśl w domu Grześ to robi, mama później sprawdza, a potem bawimy się w to, ile chcemy. Następnie przyjeżdżamy z tym do pana Mariana Chwastniewskiego. W Eksperymentarium w Sopocie pokazywaliśmy te doświadczenia innym dzieciom. Pokazywałem tam doświadczenie z prądem, łączyłem obwód elektryczny. Podobały mi się tam także eksperymenty których my nie robiliśmy. Pan Borys Semenowicz  pokazał nam jak uruchomić silnik elektryczny, czy bawiliśmy się piorunami. Pioruny przepalały kartkę, która później wyglądała jak szwajcarski ser.

Jednak najbardziej podobały mi się zajęcia z dziewczynami z dalekich krajów. Zdziwiło mnie, że w krajach bardzo dalekich są podobne do naszych przysłowia. Wszędzie, nawet w Japonii występuje przysłowie: jak sobie pościelisz tak się wyśpisz. Razem z bratem przedstawiliśmy zagadkę do tego przysłowia przy użyciu koca. Japonka zgadła pierwsza przysłowie. Podobały mi się także zajęcia ze światłem i cieniem. Najbardziej podobała mi się zagadka, którą przygotowała Japonka. Stała za białą podświetloną kurtyną i z jej ruchów trzeba było zgadnąć co robi. Należało zgadnąć, że ubiera kimono. Dziwne było, że jedna z dziewczyn nie mogła zdjąć chusty, bo nie pozwalało jej na to prawo z jej kraju. U nas nie ma takiego prawa.”

Grześ Reszke:

Pamiętam do dziś maszynę na refleks. Gdy zapalała się lampka czerwona należało wcisnąć przycisk, a kiedy zabrzmiał dźwięk należało wcisnąć drugi przycisk. Miałem dobry wynik. Pamiętam też rurę podłączoną do pompy próżniowej. Piórko i guma spadały jednocześnie gdy wypompowywano powietrze.Nigdy nie zapomnę podsłuchu. Można nim było podsłuchiwać nawet przez ścianę. Podsłuchałem panie sprzątaczki. Lubię bawić się kulą świecącą. Gdy dotykam jej językiem to czuję smak metaliczny. Gdybym mógł zostać w Laboratoriumm Wyspa cały dzień to szukałbym tak długo urządzenia do podsłuchu, aż bym je znalazł.”

Adres: Laboratorium Edukacyjno -Twórcze
WYSPA ODKRYĆ
81-881 Sopot – Brodwino
ulica Kolberga 15
( Wejście przez Szkołę Podstawową nr 9. )


Projekt współfinansowany przez Urząd Miasta Sopot